Świecki Karmel

Świecki Zakon Karmelitów Bosych (OCDS) tworzą osoby świeckie pragnące żyć charyzmatem Karmelu w świecie. Wraz z karmelitami bosymi oraz żyjącymi w klauzurze karmelitankami bosymi budują one rodzinę Karmelu Terezjańskiego. Uczestnicząc w tym samym charyzmacie, co zakonnicy, przeżywają go w świecie, każdy zgodnie ze swoim szczególnym stanem życia. Spotkania w trzecią sobotę miesiąca o godz. 1000 (sala nad zakrystią).

Zakon karmi się długą tradycją historyczną Karmelu, opartą na Regule św. Alberta i dziełach karmelitańskich doktorów Kościoła oraz innych świętych Zakonu. (Konstytucje OCDS). Karmelici świeccy, razem z zakonnikami i mniszkami, są synami i córkami Zakonu Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel, która jest ich matką i siostrą. Na dowód szczególnej opieki nad Zakonem Najświętsza Maryja Panna podarowała Zakonowi i całemu Kościołowi szkaplerz święty, odziewając nim swoje dzieci.

Właściwością Karmelu jest ścisłe połączenie życia pustelniczego z życiem apostolskim. Żyć życiem modlitwy i dróg modlitwy nauczać – oto posłannictwo, jakie Karmel otrzymał od świętej Teresy i świętego Jana od Krzyża – doktorów Kościoła. Członkowie Świeckiego Zakonu Karmelitów Bosych są wiernymi w Kościele, wezwanymi do życia „w posłuszeństwie Jezusowi Chrystusowi” poprzez „przyjaźń z Tym, o którym wiemy, że nas kocha”, w służbie Kościołowi. Pod opieką Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel, zgodnie z inspiracjami św. Teresy od Jezusa i św. Jana od Krzyża oraz zgodnie z biblijną tradycją proroka Eliasza starają się pogłębiać swoje chrześcijańskie zobowiązanie wypływające ze chrztu.

Mając na uwadze początki Karmelu i charyzmat terezjański, zasadnicze elementy powołania świeckich karmelitów terezjańskich można ująć następująco:

żyć w posłuszeństwie Jezusowi Chrystusowi, opierając się na naśladowaniu i opiece Najświętszej Dziewicy, której forma życia stanowi dla Karmelu wzór upodobnienia się do Chrystusa;
poszukiwać „mistycznego zjednoczenia z Bogiem” na drodze kontemplacji i działalności apostolskiej nierozerwalnie połączonych w służbie Kościołowi;
nadawać szczególnego znaczenia modlitwie, która, karmiona słuchaniem słowa Bożego i liturgią, powinna prowadzić do przyjaznego obcowania z Bogiem, nie tylko w czasie modlitwy, lecz także w życiu codziennym. Zaangażowanie w życie modlitwy wymaga karmienia się wiarą, nadzieją i przede wszystkim miłością, aby żyć w obecności i tajemnicy żywego Boga;
przenikać modlitwę i życie apostolskim zapałem w atmosferze ludzkiej i chrześcijańskiej wspólnoty;
przeżywać ewangeliczne zaparcie się siebie, wychodząc z perspektywy teologalnej;
uwydatniać w zaangażowaniu ewangelizacyjnym apostolat duchowości jako szczególną współpracę Świeckiego Zakonu, wiernego swojej karmelitańsko – terezjańskiej tożsamości.

Formacja

Świecki członek Zakonu Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel i św. Teresy od Jezusa to praktykujący członek Kościoła Katolickiego, który pod opieką Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel i zainspirowany przez św. Teresę od Jezusa i św. Jana od Krzyża, podejmuje swoje obowiązki w zgodności z Zakonem, aby szukać oblicza Bożego dla dobra Kościoła i świata. Formacja obejmuje następujące etapy:

wstępny – od przyjścia do przyjęcia do Wspólnoty, trwający od 6 do 12 miesięcy (czas poznania istoty, ducha, sposobu życia wspólnoty oraz jej posługi apostolskiej w Kościele a także rozeznania własnego powołania.);
pierwszy – od przyjęcia do Wspólnoty OCDS do pierwszych przyrzeczeń, trwający dwa lata (włączenie w życie wspólnoty, poznanie fundamentów życia chrześcijańskiego oraz życia ewangelicznego i środków rozwoju życia duchowego);
drugi – od pierwszych przyrzeczeń do przyrzeczeń definitywnych, trwający trzy lata (jego celem jest osiągnięcie dojrzałości moralnej i osobowej poprzez znajomość cnót teologalnych i kardynalnych oraz doktryny świętych doktorów Karmelu Terezjańskiego; poznanie wymogów życia duchowego i społecznego oraz roli świeckich w Kościele i w świecie; a także utrwalenie i pogłębienie znajomości charyzmatu karmelitańskiego poprzez zgłębienie doktryny świętych doktorów Karmelu);
okres formacji ciągłej trwającej całe życie. Za zgodą Rady wspólnoty i zezwoleniem Prowincjała członek Świeckiego Zakonu, jeśli tego pragnie, może złożyć śluby posłuszeństwa i czystości w obecności wspólnoty. Zakładają one większe zaangażowanie się w wierność ewangelicznemu życiu. Ci, którzy składają śluby w Świeckim Zakonie są nadal osobami świeckimi ze wszystkimi konsekwencjami prawnymi.

Historia

Trudno dziś określić dokładną datę początków Świeckiego Zakonu Karmelitów Bosych w Przemyślu. W kronikach zakonnych są zapiski sięgające XIX w. Takie jak chociażby ten potwierdzający złożenie uroczystej profesji zakonnej przez ks. Dr Jakuba Glazera, kanonika gremialnego, proboszcza przemyskiego w dniu 13.09.1885r. w kaplicy Sióstr Karmelitanek Bosych w Przemyślu.

Od samego początku miejscem spotkań wspólnoty była kaplica ss. Karmelitanek Bosych w Przemyślu, sąsiadująca z klasztorem i kościołem Karmelitów Bosych, bowiem po kasacji zakonów w czasach zaborów pod koniec XVIII w. Karmelici Bosi opuścili Przemyśl i przybyli do klasztoru dopiero po II wojnie światowej. Historia Świeckiego Zakonu Karmelitów Bosych w Przemyślu (wówczas zwanego III Zakonem NMP z Góry Karmel) w okresie międzywojennym i w czasie II wojny światowej wiąże się z osobą dziś już bł. Ks. Jana Balickiego, wielce cenionego przez mieszkańców Przemyśla, którego doczesne szczątki znajdują się w archikatedrze przemyskiej.

W czerwcu 1936 r. O. Prowincjał mianował na miejsce poprzedniego Dyrektora III Zakonu ks. Prałata Jana Balickiego. Formalnie III Zakon NMP z Góry Karmel w Przemyślu został erygowany w 1938r. A oto opis tej uroczystości zamieszczony w kronikach zakonnych: Dnia 22 października 1938 r. na mocy otrzymanego od O. Generała z Rzymu, dyplomu agregacyjnego, zatwierdzonego przez ks. Biskupa Ordynariusza Franciszka Bardy, przeprowadził uroczystość Przew. ks. Dyr. Jan Balicki w obecności o. Bronisława K. B. W kościele ss. Karmelitanek Bosych w Przemyślu, ceremonię kanonicznego zaprowadzenia Kongregacji III Zakonu Karmelitańskiego Świeckiego N.M.P. z Góry Karmel i św. Teresy. Dyplom oprawiony w ramki został zawieszony w zakrystii tegoż kościoła. Wszystkie siostry uczestniczyły w tej uroczystości.

A oto opis spotkania „opłatkowego” i „święconego” wspólnoty w klasztorze ss. Karmelitanek Bosych w 1939r. (z kronik zakonnych): Dnia 22 stycznia 1939 r. o godz. 16.00 w obecności Przew. ks. Dyrektora, zebrałyśmy się na Karmelu na Opłatek. Drogie nasze Matki, zawsze pełne dobroci i miłości dla nas, urządziły nam bardzo miłą niespodziankę. Zastałyśmy na stole, przybranym choinką, na środku opłatki a przed każdą siostrą na choince śliczne obrazki z wierszykami do duszy przemawiającymi. Radość naszą spotęgowało przemówienie Czcigodnego ks. Dyrektora, którego piękne i serdeczne słowa, pozostaną słowa na zawsze w duszach sióstr. Szybko i radośnie upłynęły te miłe chwile w gronie naszej rodziny duchowej. Dnia 17 kwietnia 1939 r. o godz.15.00 odbyło się w pokoju naszych zebrań na Karmelu „Święcone”, na wzór rekreacji zakonnej. Uczestniczek było 22. Przew. ks. Dyrektor dr Jan Balicki poświęcił przygotowane jaja, umieszczonych na talerzykach, na stole zielenią przybranym. Po modlitwie ks. Dyrektor miał do nas piękne przemówienie o głębokiej treści, prawdziwy pokarm dla umocnienia duszy, pnącej się na wyżyny doskonałości chrześcijańskiej. Następnie Przew. ks. Dyrektor i s. Przełożona dzielili się święconym jajem z siostrami, składając sobie nawzajem życzenia. Ks. Dyrektor miał do nas naukę o przygotowaniu do Komunii św. i dziękczynieniu po niej. „Święcone’’ było urozmaicone niespodziankami. Jedną z nich, była niespodzianka w postaci pięknych obrazków, zdobionymi bukiecikami fiołków z ogrodu karmelitańskiego, przygotowane przez drogą nam Przew. Matkę Przełożoną, drugą niespodziankę sprawił Przew. ks. Dyrektor rozdając siostrom „cudowne medaliki” N.M.P. Niepokalanie Poczętej, z którymi udaliśmy się do naszej kaplicy i tu przed ołtarzem Matki Bożej, przy zapalonych świecach dokonał ks. Dyrektor uroczystego poświęcenia medalików i błogosławił nas, oddając w opiekę Matce Niepokalanej i w ten sposób zakończyłyśmy nasze miłe zakonne „Święcone” z wdzięcznością w sercu dla Przew. ks. Dyrektora, a pełne ufności w pomoc Matki Niepokalanej, której medaliki powieszone na szyjach naszych, mają stale przypominać, że jesteśmy dziećmi Maryi, Matki naszej i mamy Ją kochać jak Ona nas ukochała. Święta Niepokalanie Poczęta módl się za nami!

W okresie wojennym miały miejsce również obłóczyny i profesje sióstr – poniżej notatki pochodzące z kronik zakonnych. Dnia 23 listopada 1941 r. zostały obleczone w Szkaplerz Karmelu dwie postulantki: Maria Łaniecka i Helena Klekowska. Uroczystość ta odbyła się przy ołtarzu Matki Bożej Szkaplerznej w kościele S.S. Karmelitanek. Przew. Ks. Dyr. Balicki odpowiednią nauką do sióstr uświęcił uroczystość.

Dnia 22 listopada 1942 r. złożyły profesję trzy nowicjuszki: Helena Wojasowa, Maria Łaniecka i Helena Klekowska, równocześnie nastąpiły obłóczyny dwóch nowicjuszek Karoliny Stapińskiej i Stanisławy Kwiatkówny. Przew. Ks. Dyr. Balicki odpowiednią nauką uświetnił tę uroczystość. Następnie zgromadziły się siostry na parę godzin skupienia z powodu zbliżającej się uroczystości św. Jana od Krzyża (24.XI) poświęcić medytacji. Przew. Ks. Dyr. Balicki na temat rozmyślania podał: Naśladowanie Jezusa według zdań św. Jana od Krzyża z Brewiarza str. 624, które to zdania tłumaczył i na którymi się siostry zastanawiały i postanowiły je w życie swym zastosować.

W 1943r. III Zakon NMP z Góry Karmel został poświęcony Najświętszemu Sercu Pana Jezusa. Dnia 18 lipca 1943 r. odbyła się uroczystość poświęcenia III Zakonu Karm. Najświętszego Sercu Pana Jezusa.Przy ołtarzu Dzieciątka Jezus umieszczono obraz Serca Jezusa, ubrany kwiatami i oświecony. Przew. Ks. Dyr. Balicki miał do sióstr odpowiednią naukę tłumacząc cel Intronizacji. Prze Intronizację wybieramy sobie Serce Pana Jezusa jako głowę rodziny naszej, jako Króla i Ojca naszego. On jako głowa jest tym prądem, który działa przez łaskę uczynkową, byśmy według natchnień Chrystusowych mogły żyć siłą Chrystusową, wszystko jest wtedy Boże, myśli, uczucia, pragnienia. Aby to życie Boże w nas utrzymać, daje nam sam siebie na pokarm. On Chleb żywota. Pan Jezus jako nasz Król, siłą swej miłości wszystkich pociąga pod swe panowanie, bo nie ma piękniejszej siły nad miłość Jego, On naszym życiem i przyjacielem. Następnie omówiono akt poświęcenia Najświętszemu Sercu P. Jezusa. Poczym s. M. od N.S.J (Dobrzańska) czytała rozmyślenie duchowe o. Matea, po którym odprawiły siostry Drogę Krzyżową i zakończyły Litanią do Najświętszego Serca Pana Jezusa.

W okresie powojennym przy zniszczonym klasztorze karmelitów bosych w Przemyślu spotykają się osoby związane z III Zakonem NMP z Góry Karmel i św. Teresy.

Wojna i komunistyczna władza poczyniła spustoszenia również we wspólnocie. Życie wspólnotowe zamarło. Dopiero przyjazd do Przemyśla o. Damiana Wacławika OCD i jego trud nad reaktywowaniem wspólnoty zaczęły przynosić efekty.

Od samego początku do wspólnoty należeli ludzie pochodzący z tzw. elit społecznych, ale dobrze rozumiejący, że prócz zaszczytów tego świata są jeszcze rzeczy ważniejsze. Wśród nich warto wymienić ks. Bpa Błaszkiewicza, s. Ancillę Onuszkanicz – długoletnią profesorkę przemyskiego seminarium duchownego, s. Łucję Groniewską – wieloletnią przełożoną wspólnoty. Siostry udzielały się w instytucjach charytatywnych, a po powrocie do Przemyśla Karmelitów podjęły prace przy remoncie, a także troszcząc się o wystrój ołtarza.

Aktualnie wspólnota liczy 25 członków. Spotyka się w Sali Świeckiego Zakonu w klasztorze Karmelitów Bosych w Przemyślu. Obecnie jej asystentem jest proboszcz, o. Krzysztof Górski OCD.

kontakt:
karmelkowy@onet.pl